nlaic logo


 

Ethiek op de tekentafel

Transcript:

Het wordt eigenlijk steeds belangrijker. Dat is ook wel te begrijpen. Die technologie, of dat nou informatietechnologie is  of een andere technologie,  neemt zo'n belangrijke plaats in in de samenleving,  heeft zo'n grote invloed op het leven van mensen, dat wij onze ingenieurs die hier een opleiding volgen   willen voorbereiden op die grote verantwoordelijkheid. Dat betekent dus dat ze moeten leren nadenken,  en net zo goed als ze een technisch onderwerp helemaal kunnen uitzoeken  zich competent moeten kunnen verdiepen in die  ethische en maatschappelijke dimensies. Het gaat dus niet alleen maar specifiek om  het ontwerp van het product of van de service,  het gaat ook over mogelijke implicaties  of hoe het de levens van mensen raakt? Zeker ja, en dat probeer je in een zo vroeg mogelijk stadium te doen als je nog het verschil kan maken, eigenlijk op de tekentafel. Dus eigenlijk een soort ethiek op de tekentafel, waarbij je ook je ethische afwegingen en overwegingen  probeert te zien als een soort requirement. Ingenieurs kun je niet blijer maken dan te praten in termen van requirements. Dus het product of de dienst moet hier en  daar aan voldoen: het moet zo groot zijn,   het moet rood zijn, en er moet zoveel liter water in kunnen. En dan maakt een ingenieur iets  wat aan die requirements voldoet. Maar er zijn natuurlijk ook hele andere  requirements dan technische requirements. Dit zijn maatschappelijke, of ethische requirements. Dat het mensen bij elkaar moet brengen. Dat het privacy moet respecteren. Dat het mogelijk moet zijn  om je verantwoordelijkheid te nemen  als je met die producten werkt. Nu maak je het praktisch hè. Want als je alleen tegen de ingenieur zegt:    '...en het moet ethisch verantwoord zijn.' dan is dat veel te vaag. Dat is veel te vaag. Dat is juist het aardige van de tucht van zo'n omgeving, als je met je technische collega praat. Die verwachten dat je het ook inderdaad heel praktisch maakt,  zodanig dat er ook een verschil  kan worden gemaakt in die praktijk. Daarom hebben we al een tijd lang gewerkt aan een soort methode,    of een manier van ethische vraagstukken in een technische context conceptualiseren. Dat doen we dan in termen van 'values and design'.    dus die morele waarden waar de burgers zich zorgen over maken, waar bewindspersonen over praten,  waar beleidsstukken over gaan, waar de media over schrijven. Al die dingen verwijzen naar eisen die je  aan producten en diensten zou willen stellen,   en aan technologie meer zijn algemeenheid. Dus dat is de brug tussen die twee werelden. Dat is eigenlijk de crux van ethiek en techniek doen, een soort conceptuele tussenwereld scheppen,  waardoor die twee met elkaar in contact komen  en niet alsmaar op grote afstand van elkaar bewegen..

 

Tags

 

 VIDEO

Deze video wordt aangeboden door Stichting Lowercase onder een Creative Commons-licentie.