Wat ook wel een bijzonder aspect van schepen is, is dat er vaak tijdens de vaart onderhoud   wordt gepleegd aan allerlei  machines aan boord van het schip. In die zin, als je het dus over graden van  autonomie voor auto's hebt dan gaat het vaak   over 'Kan die zelf rijden of niet?' en bij  een schip te gaat het ook over 'Kan het schip   zichzelf onderhouden of kan het zijn eigen  machines aan boord goed in de gaten houden?' Zeker bij de grotere schepen heb je een crew. Dat is niet een bestuurder maar dat is een hele   bemanning die allerlei verschillende  taken aan boord van een schip uitvoert. Die lopen ook gewoon rond, en  die ruiken en die horen of de   systemen in de machinekamer  goed blijven functioneren. Als je dus richting meer autonomie  gaat dan betekent dat ook dat je   dat soort taken en condition monitoring, het in de gaten houden van zijn er componenten   die zich slecht beginnen te gedragen, dat moet ook allemaal meegenomen worden. Dus in die zin zou ik zeggen dat je  voor schepen veel fijnmaziger graden   van autonomie zou moeten definiëren  dan de standaard varianten van of   de schipper bestuurt zelf,  of het schip bestuurt zelf. Er zitten veel meer dimensies aan in die zin. Er is ook een verschil tussen een  autonoom schip en een onbemand schip. Je kunt dus ook best autonome schepen  hebben die ook nog een bemanning hebben. Dan gaat het er om dat sommige taken of functies  van het schip volledig autonoom kunnen verlopen. Denk aan een geavanceerde autopilot zodat je  voor navigatie op zich geen persoon meer hebt,  maar dat er tegelijkertijd nog wel  een onderhoudsmonteur rondloopt. Een stap verder is natuurlijk dat  die onderhoudsmonteur ook niet meer   nodig is aan boord van het schip, maar dat die op de kade zit en dat   het schip zijn eigen gezondheid in de gaten kan  houden weer via een geavanceerd sensorsysteem. Als het schip zelf voelt van 'die  motor die reageert niet helemaal   op mijn sturing signalen zoals ik verwacht',  dan kan ik dat als schip zelf oplossen  door misschien iets rustiger te gaan varen.  Misschien dat bepaalde  temperaturen dan naar beneden gaan,  of zit ik nu een situatie waarvan ik denk  van 'nou, nu moet er echt een menselijke   monteur langs komen om te kijken wat er is  of om bepaalde componenten te vervangen. Het is die zelfdiagnostiek,   net zoals je een pilletje kan nemen als  je jezelf 's morgens niet lekker voelt. Daarna is het beter of heb je een dokter nodig. Die analogie die wil je eigenlijk ook  richting het maritieme domein krijgen. Dat is vooral ook heel belangrijk als je het  niet hebt over schepen op de binnenvaart,   met vrij smalle riviertjes, veel terminals. Als iets niet goed gaat dan kan dat schip   gewoon eventjes langs de kant  afmeren dan kan je er naartoe. Maar als je het hebt over short-sea  dus langere afstanden langs kusten,  of zelfs situaties gewoon op de open oceaan,  ja dan kan je er niet eventjes  naar toe om wat te vervangen. Dus dan is het belangrijk dat het schip  zelf ook door het verzamelen van informatie,   door het doorrekenen van allerlei modellen kan  bepalen 'Gaat het nog goed met mij of niet? Heb ik hulp van de mens nodig  of kan ik het zelf oplossen?' Wat wij voorzien als Captain AI is  dat we meer kunnen automatiseren. Dus eigenlijk dat je minder mensen nodig   hebt of dat we met hetzelfde  aantal mensen meer kunnen doen. Dat is natuurlijk altijd een trend  geweest waar we kunnen automatiseren. Nog niet zo lang geleden, in de jaren 60  werd alles uitgetypt door de secretaresse,   en inmiddels doen we alles zelf in Excel. Ik noem maar een voorbeeld. Vroeger waren er liften waar een liftboy in stond  om je naar een bepaalde verdieping te brengen. Dat is natuurlijk allemaal geautomatiseerd. Die trend zie je natuurlijk ook in de haven: het  automatiseren van het uitladen van containers,   het inladen, het verschepen binnen  de haven zelf, het autonoom rijden. Dit is gewoon de volgende stap. Mensen zullen altijd nodig zijn,  alleen hun functie verandert. De eerste stap die wij zien bij  Captain AI jaar qua autonoom varen   is dat er nog altijd een remote control center is. Dat de schepen in de gaten  gehouden worden vanaf de wal. Dat is het eerste scenario. Dus je zult schepen autonoom  van a naar b zien varen. Die zien om zich heen wat er gebeurt. Als er dan een scenario ontstaat waarin de AI   niet weet wat hij moet doen dan zal  die vragen aan de schipper aan wal. De operator aan wal zal dan de keuze  moeten maken van wat gaan we nu doen. De verantwoordelijkheid blijft  ook voorlopig bij de operator en   dat is misschien ook goed om dat te benadrukken, een wereld waarin we volledig autonoom varen,  waar het schip alle beslissingen zelf neemt, daar zijn nog ver vanaf. Voorlopig zien wij dus een human  in de loop zoals het zo mooi heet,   om de uiteindelijke beslissing te maken..